Energiereus Shell verhoogt het dividend voor aandeelhouders in het eerste kwartaal van 2014, nadat het olie- en gasbedrijf eerder deze maand waarschuwde voor tegenvallende winsten.

Dat maakte Shell, veruit het grootste beursgenoteerde bedrijf in Amsterdam, donderdag bekend.

De winstuitkering voor aandeelhouders van Shell wordt voor het eerste kwartaal van 2014 op 0,47 dollar per aandeel geprikt. Dat is 4 procent meer dan in de vergelijkbare periode over 2013. Het slotdividend van 2013 komt uit op 0,45 dollar per aandeel, net als in de overige kwartalen van dat jaar.

Met de verhoging van het dividend doet Shell een eerste poging om het geschokte vertrouwen van beleggers terug te winnen.

Medio januari verraste Shell de buitenwereld met een forse winstwaarschuwing, waarbij de voorlopige resultaten al naar buiten werden gebracht. De nieuwe topman, Ben van Beurden, licht de cijfers vandaag om 11 uur in Londen toe.

Van Beurden is per 1 januari dit jaar de hoogste baas bij Shell en volgde de Zwitser Peter Voser op, die Shell officieel eind maart dit jaar verlaat.

Winstalarm Shell

Shell ziet op diverse fronten problemen. Bij de tak voor raffinage van ruwe olie tot motorbrandstoffen en andere producten is er zware druk op de winstmarges en ook de verkoop van brandstoffen liep niet al te best.

Daarnaast heeft Shell last van hogere kosten bij de zoektocht naar nieuwe olie- en gasbronnen, en bovendien vallen de geproduceerde volumes van olie en gas tegen. Onder meer een stijging van de onderhoudstijd van installaties leidde tot een terugval in de productie.

In het vierde kwartaal van 2013 pompte Shell gemiddeld 3,25 miljoen vaten olie en gas op per dag. Dat was vijf procent minder vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder.

Per saldo boekte  Shell in het vierde kwartaal van 2013  een geschoonde winst, exclusief voorraadeffecten en bijzondere posten, van 2,9 miljard dollar, pakweg een halvering vergeleken met de 5,6 miljard dollar winst die in het vierde kwartaal van 2012 werd geboekt.

10 miljard dollar minder winst

De geschoonde jaarwinst kwam uit op 19,5 miljard dollar in 2013, tegen 25,3 miljard dollar over 2012. De nettowinst valt ruim 10 miljard dollar lager uit in 2013, op 16,4 miljard dollar.

Shell doet ook een afboeking van 763 miljoen dollar in het vierde kwartaal,  vooral vanwege tegenvallers bij de opsporing en winning van olie en gas in Noord-Amerika. Het totaal aan afboekingen voor 2013 komt daarmee op 2,7 miljard dollar.

Zware start nieuwe topman Van Beurden

In augustus van afgelopen jaar moest Shell al een forse tegenvaller incasseren. Shell boekte 1,8 miljard dollar af op Amerikaanse olievoorraden die in kleisteenlagen zitten. Het bedrijf had daarnaast veel last van sabotage en diefstal in Nigeria, zag zijn kosten oplopen door bovengemiddelde afschrijvingen op olie- gasvelden in onder meer Egypte en Frans Guyana en kon niet meer beloven dat het in 2017 vier miljoen vaten olie en gas per dag oppompt.

De tegenvallers vormden een smet op het blazoen van de eind 2013 teruggetreden topman Voser. Die bouwde de afgelopen jaren een sterke reputatie op bij beleggers en analisten, mede door zijn scherpe focus op kosten en pogingen om de energiegigant slagvaardiger te maken.

Het leek erop dat Voser schoon schip wilde maken vóór zijn vertrek als hoogste baas bij Shell. Zie ook dit artikel: Shell's Voser haalt lijken uit de kast vóór vertrek.

Maar de winstwaarschuwing van eerder deze maand liet zien dat er nog een hoop werk aan de winkel is voor de nieuwe bestuursvoorzitter. Van Beurden wil zich de komende tijd richten op verbetering van de financiële resultaten en aanscherping van de operationele prestaties bij grote olie- en gasprojecten.

Focus Shell van groei naar winstgevendheid

"Onze brede strategie is robuust, maar in 2014 moeten we opnieuw onze focus verleggen", stelde Van Beurden donderdag in een persverklaring. Hij stelt daarbij een aantal prioriteiten.  Betere financiële prestaties moeten komen van nieuwe reorganisaties, scherpere keuzes bij kapitaalinvesteringen en toetsing van projecten op winstgevendheid.

Shell investeerde de afgelopen jaren fors in megaprojecten om de productie van olie en gas te kunnen opschroeven. Maar Van Beurden spreekt nu van 'gereduceerde groei van de  investeringen'.

Wat dat kan betekenen bleek donderdag uit het besluit van Shell om het controversiële boorprogramma bij de ijszee van Alaska dit jaar te staken.  Het besluit volgt om een beslissing van een Amerikaanse rechter een week geleden, waarbij deze stelde dat in 2008 onterecht vergunningen zijn verleend voor proefboringen in Alaska door het Amerikaanse ministerie van binnenlandse zaken.

Als laatste hamert de nieuwe topman op betere operationele prestaties bij het verwezenlijken van projecten.

Reserves Shell groeien

Van Beurden kan nog wel teren op forse investeringen van Shell in grote olie- en gasprojecten uit eerdere jaren.

Een belangrijke maatstaf voor olie- en gas bedrijven is de verhouding tussen de hoeveelheid olie en gas die in een jaar wordt geproduceerd, en de toevoeging van nieuwe winbare reserves aan de voorraad. Dit cijfer, de zogenoemde reserve replacement ratio (RRR), komt volgens Shell in 2013 naar verwachting uit op 123 procent, op autonome basis. Een cijfer boven de 100 procent geeft aan dat er toevoeging aan de reserves groter is geweest dan de geproduceerde hoeveelheid olie en gas.

Lees ook

Werk aan de winkel voor nieuwe baas Shell, na stevig winstalarm

Shell zet weer Nederlandse ingenieur aan de top

Jeroen de Boer: schaliegas geen panacee voor goedkope energie

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl